Child and the Sea

The sea said: "Surrender the child
The cradle of my waves is more deserving than your weary arms."
Azad in his blanket and ruffled cap
Looked like a flower
Blooming on my chest.
I bent to pick up a shell
To chase this old babbler.
Surprise! I found an empty beer bottle
On the sandy crust of the ground:
"Oh, sea, sea, sea
Is this your gift to me?
Is this that Moses
Whom you picked up from Pharaoh's court
To place at my feet
On this side of the ocean?
You passed from the open arms of my homeland,
Crowded cities of India,
Virgin jungles of Ceylon
And vast green waters
Just to mock me!
I spit on your white beard!"

Azad was calm
As if he was listening
To my conversation with the sea.
I threw away the empty bottle.
It bounced and disappeared in a wave:
"I have come from far away
From the warm waters of the Indian ocean
To my exile on this Pacific side
And now you, who connect shore to shore
Pour salt on my wounds.
Oh, you old babbler!
What do you have in your hands
That dares you to boast?
Only jagged shells and empty bottles.
In the cradle of your waves
There's no place for children of prison and exile.
There is no sign of the lost tomb of my brother
Or the shattered heart of my executed wife.
No trace of my eyes that became impaired
No remembrance of the Revolution that was crushed.
Where is my Spring of Freedom?
Where is the rebellion of shack-builders
And the uprising of petroleum workers?
Where is the shutting down of palaces
And opening of welcoming arms?
Where is the destruction of old illusion
And the creation of new vision?
What news of Evin prisoners
Or of war refugees,
Barren dreams and ruined cities,
Bleeding Kurds and shrouded women?
Curse me who waited so long
Coming every evening to welcome you
And find a remedy for my wounds
But what have I found?
Only the movement of your heedless waves."

Azad moved,
I opened his blanket
His eyes seemed brighter than ever before:
"Oh, my Azad!*
My freedom!
You came into the world
In a foreign country
But, I see in your eyes
A flickering light of my homeland.
Will you sooth my wounds?
And speak of my dreams?"
Azad waved his hands
Like a capable conductor
As if he wanted to create harmony
Between the raving waves and my frantic talk:
"No, it's not fair!
Of all those bygone dreams
It has brought back an empty beer bottle.
Now I'm to surrender the child of my hope
To the cradle of its waves.
If I throw you into the water
Will it carry you to Bushehr or Mashur?
In your sealed box
Will it feed you milk
And burp you on time ?
Will it give you, as a Moses
To the people on the other shore?
Ah,my Azad!
Will it take you
To the sun-drenched alleys,
To the burned-out gardens,
To the empty plains
And the silent mountains
So that you listen to the echo
Of the child-like banter
Which once filled our friendly circle
And now is silenced in the execution fields?
Will you see the new shoots
And will you say to the tiny infants
That this exile is not sleeping
And his heart still beats with theirs?
Tell me whether this is so
I will then throw you into the water.
Perhaps I am a Pharaoh myself
And you a Moses,
Who will abandon me
To create a new vision."

With my weak hands,
I dug a pit to shelter Azad.
And I slipped into the water
In the fury of the waves
I heard the outcries of my pals
Who were executed in the Evin hills:
"No!
Why should I throw my chest-flower
Toward you, oh sea?
Why should I not be Moses?
Wrap me in the cradle of your waves
And do not scare me
With your whales and sharks.
Carry me beyond China, India and Ceylon
To the waters of the Persian Gulf
To the ever welcoming arms of my homeland
To the naked sun
To the `hi there`s and `howdy`s
To the cool water jugs of friendship.
Oh, you old babbler
If there is a shred of strength in you
Swallow me and take me back to the other side."

When I reached the green water
I turned back and looked at Azad
In his blanket and ruffled cap.
He seemed to be asleep.
In the raging wave I saw nothing else.

Majid Naficy
July 1988

* Azad means “free” in Persian.
 

كودك و دریا

دریا گفت: "كودك را به من بسپار!
گهواره ی امواج من
از دستهای خسته ی تو زیبنده تر است."
"آزاد" در پتو و كلاهِ پُرچینَش
چون گُلی می نمود
شُكفته بر سینه ی من.
خم شدم تا به صدفی
این هرزه گوی پیر را از خود برانم
شگفتا! بر سینه ی شنی خاك
شیشه ی خالی آبجویی یافتم.
"آه ای دریا، دریا، دریا!
آیا ارمغان تو این است؟
این است آن موسایی كه از بارگاه فرعون برگرفتی
تا این سوی اقیانوس
در پیش پای من زمین بگذاری؟
از دستهای همیشه گشوده ی میهن
و شهرهای شلوغ هند
و بیشه های بكرِ سراندیب
و آبهای سبز گذشتی
تا اینچنین به ریشخندم بگیری؟
تُفی به ریش سفیدت!"

"آزاد" تكان نمی خورد
انگار به مكالمه ی من و دریا گوش می داد.
شیشه ی خالی را پرتاب كردم
تكانی خورد و در موج ناپدید شد.
"من راهِ درازی آمده ام
از آبهای گرم اقیانوس هند
تا تبعیدگاهم درین كرانه ی "آرام"
و اینك تو
كه ساحل را به ساحل پیوند میدهی
چنین نمك به زخمَم می پاشی؟
آخر ای هرزه گوی پیر
در دستهای خالی خود چه داری
كه به آن می بالی؟
جز گوش ماهیهای لب شكسته
جز شیشه های خالی؟
در گهواره ی امواج تو
از كودكانِ زندان و تبعید خبری نیست
از قبر گمشده ی برادرم
از قلبِ تیر خورده ی همسرم اثری نیست
نه نشانی از چشمانی كه پژمرد
نه یادی از انقلابی كه افسرد.
بهارِ آزاديِ من كو؟
شورشِ خانه سازی
و جوششِ نفتگران كو؟
بستنِ كاخها
و گشودنِ آغوشها كو؟
شكستنِ وهم كهن
و ریختنِ طرح نو كو؟
از بندیانِ اوین چه خبر؟
از آوارگان جنگ
از آرزوهای بی حاصل
از شهرهای ویران
از كُردِ خون چكان
از زنِ كفن پوش؟
مرا بگو
كه اینهمه به انتظارت نشستم
مرا بگو
كه هر عصر به پیشوازت آمدم
تا بر زخمهای خود مرهمی بیابم
ولی جز رفت و آمدِ امواجِ بی اعتنای تو
چه یافتم؟"

"ازاد" تكانی خورد
پتوی او را گشودم
چشمانش از همیشه درخشنده تر می نمود.

"آه آزادِ من، آزاديِ من!
در سرزمین بیگانه به دنیا آمدی
در چشمانت اما
سوسویی از آن سرزمین دور می بینم.
بر زخمهای من مرهم خواهی گذاشت؟
از آرزوهای من سخن خواهی گفت؟"
دستهایش را به اطراف می چرخاند
گویا می خواست چون رهبر اركستری توانا
به امواج خشمگین دریا
و حرفهای دیوانه وار من
هماهنگی دهد.
"نه! این سزاوار نیست
از آن همه آرزوهای بربادرفته
شیشه ی خالی آبجویی به ارمغان آورده است
و اكنون از من می خواهد
كه ترا ای كودكِ آرزوهای آینده
به گهواره ی امواج او بسپارم.
اگر به آبت افكنم
ترا به بوشهر یا معشور خواهد رساند؟
در صندوقِ سربمُهرت
به تو شیر خواهد داد؟
و آروغت را به موقع خواهد گرفت؟
ترا چون موسایی
به فرعون گِزیدگانِ آنسوی ساحل
به هدیه خواهد داد؟
آه آزادِ من!
آیا ترا به كوچه های گرمازده
به باغهای گُر گرفته
به دشتهای خالی
به كوههای خاموش خواهد برد
تا به پژواكِ قیل و قالِ كودكانه ای گوش دهی
كه روزگاری محفل دوستانه ی ما را آكنده بود
و اكنون در میدانهای تیر
به خاموشی گرائیده است؟
آیا جوانه های تازه را خواهی دید
و به كودكانِ نورسیده خواهی گفت
كه این تبعیدی نخفته است
كه قلبِ او هنوز
با قلبِ آنان می زند؟
بگو اگر چنین است
ترا به گهواره ی امواج او بسپارم
كه شاید فرعون، خود منم
و تو موسایی كه مرا وامی گذاری
تا طرحی نو دراندازی."

با دستهای ناتوان خود
بر سینه ی شنی خاك گودالی كندم
"آزاد" را در آن نهادم
و به آب زدم.
در هیاهوی موج
فریادِ بچه ها را می شنیدم
كه در تپه های اوین تیرباران شدند.

"نه ای دریا!
چرا گُلِ سینه ی خود را
به سوی تو پرتاب كنم؟
چرا خود موسايِ تو نباشم؟
مرا در گهواره ی امواج خود بپیچان
از نهنگها و كوسه های خود مترسان
از سراندیب و چین و ماچین بگردان
تا آبهای خلیج
تا دستهای همیشه گشوده ی میهن
تا آفتابِ عریان
تا سلامها و خسته نباشیها
تا كاسه های آبِ خنكِ دوستی؛
ای هرزه گوی پیر!
اگر ترا اندك توانی هست
مرا فروبَر و به آنسو بازگردان."

به آبِ سبز كه رسیدم
برگشتم و نگاه كردم
"آزاد" در پتو و كلاهِ پُرچینَش
خفته می نمود.
در موجِ خشمگین
دیگر چیزی ندیدم.

مجید نفیسی
ژوئن ۱۹۸۸