تکریم مردگان در دوران باستان در ایران

در دوران باستان در ایران مراسمی برای تکریم مردگان وجود داشته‌است. چنین مراسمی در همه ایران کهن دستکم یکبار در سال برگزار می‌شده‌است رگه‌هایی از این مراسم امروزه در مراسم چراغ شب برات (مراسمی است برای تکریم مردگان که امروزه از غروب سیزدهم تا پانزدهم ماه شعبان برگزار می‌شود. این مراسم در بعضی کشورهای خاورمیانه و شبه قاره هند از جمله بخش‌هایی از ایران، ترکیه، پاکستان، مناطق کُردنشین و از جمله در خراسان، مراسم ویژه «برات» با عنوان‌های مختلفی چون عید برات، شب برات، چراغ برات، (جێژنی بهراتێ) و… و با آداب و رسوم مختلف برگزار می‌گردد) هنوز باقی مانده‌است. هرچند در سده‌های اخیر چراغ برات از ماه مهر به ماه قمری منتقل شده ولی احتمالاً جزو جشنهای مختلف مهرگان اول تا ۱۶ مهر و به‌طور مشخص ۱۳ تا ۱۶ ماه بوده‌است.

این مراسم در آیین چراغ برات و آیین پیترو پاکش هندوها و مراسم ابن بودایی‌ها و در مراسم هالوین مسیحی‌ها حفظ شده‌است، ماسکهایی که از گورهای ایلامی از جمله گور کیدین هوتران یکم در خوزستان هم پیدا شده و ماسکی که از غار کلمانکره لرستان پیدا شده ـــ دلیل دیگری بر انجام مراسم تکریم مردگان در دوران باستان ایران است.